Op 20 oktober 1880 werd in Amsterdam de Vrije Universiteit door Abraham Kuyper opgericht als particuliere universiteit. Vier jaar eerder werd de Wet op het hoger onderwijs aangenomen. De oprichters van de VU vreesden dat de kerkelijke vakken binnen het universitaire theologieonderwijs door deze wet gevaar liepen. De Theologische faculteit was dan ook één van de drie eerste faculteiten van de nieuwe universiteit. Naast de godsdienstopleidingen kreeg de VU ook een faculteit Letteren en Rechtsgeleerdheid.
